Ontwerpers brengen een ode aan de duisternis
Lichtvervuiling is niet nodig. Veel mensen vinden duisternis eng en gebruiken kunstlicht om het weg te nemen. Maar An Ode to Darkness, een speciale uitgave van ‘scape magazine, laat zien dat het anders kan. Dit internationale tijdschrift over landschapsarchitectuur en stedenbouw laat met de ondertitel Designing Nightscapes zien hoe we duisternis kunnen waarderen en gebruiken voor een gezondere omgeving en beter bioritme.
Nachtelijke landschappen
In An ode to darkness staan diverse ontwerpprojecten waarbij het lichtontwerp bijdraagt aan het verbeteren van de biodiversiteit en de interacties tussen mensen en hun omgeving. Zoals het geval is in het ontwerp van de binnenplaats van het ziekenhuis in Herlev in Denemarken. Hier is gekozen voor lichtpunten die gericht licht geven en in hoogte verstelbaar zijn. Doordat de lichtpunten tevens laag zijn geplaatst, kunnen ze ’s nachts natuurlijke schaduwpatronen creëren.
Relevant en verrijkend
Steeds meer ontwerpers gebruiken donkerte bewust in hun ontwerpen. Zoals Perry Maas, ontwerper van (licht in de) openbare ruimten, stelt: ‘Ik verwerk ecologie en biodiversiteit steeds vaker als thema in mijn verlichtingsplannen, omdat het relevant en verrijkend is.’
Maas is niet de enige. Roger Narboni, een succesvolle lichtontwerper, pleit voor de noodzaak om het plezier van de nacht en de duisternis in onze steden te herontdekken. En Pernille Bech-Larsen, lichtontwerper bij het Deense kantoor SLA, stelt in een interview met ‘scape: ‘Als we echt verandering willen, moet verlichtingsstrategie in een vroeg stadium onderdeel zijn een project. Licht is een zeer krachtig hulpmiddel voor bewegwijzering en ‘placemaking’: het proces waarbij ruimte (space) wordt getransformeerd in een betekenisvolle plek (place). Licht is tevens de laag die bepaalt wat je ziet en hoe we stadsgezichten ’s nachts ervaren.’
Duisternis en design
Fabrikanten, ontwerpers en beleidsmakers: vele zijn zoekende in hoe om te gaan met de toenemende lichtvervuiling. An ode to darkness biedt weliswaar geen pasklare antwoorden, maar kan een goede informatie- en inspiratiebron zijn over een nieuwe omgang met duisternis in stedelijk gebied.
An ode to darkness – Designing nightscapes bevat 176 pagina’s met:
- lichtontwerpprojecten die een gezonde planeet en het nachtelijke landschap en zijn bewoners als uitgangspunt nemen, inclusief interviews met Perry Maas, Pernille Bech-Larsen en Roger Narboni.
- essays en interviews over de dagelijkse praktijk van lichtontwerpers Onnie Tjia, Yves Farion en Ellen de Vries.
- interviews met ‘dark sky advocates’ Bettymaya Foott en Kyra Xavia.
- een verzameling indrukwekkende foto’s van nachtelijke hemel van de VS en Australië door Bettymaya Foott en Anne Morley.
Meer lezen?
An ode to darkness is een speciale boekuitgave van ‘scape magazine, een internationaal, Engelstalig tijdschrift voor landschapsarchitectuur en stedenbouw. Raadpleeg de website van ‘scape magazine voor meer informatie.